Иық пен қолдың ауырсынуының себептері (жарақаттану емес)

Иық пен қолдың ауыруы әртүрлі себептермен, тіпті белгілі бір жарақат болмаса да пайда болуы мүмкін. Бұл жағдай көбінесе иық пен қолдағы бұлшықеттерге, сіңірлерге, буындарға немесе нервтерге әсер ететін негізгі медициналық мәселелерден немесе қайталанатын штаммдардан туындайды. Ауырсыну қозғалыс пен күнделікті әрекеттерді қиындатады.

Иық пен қолдың ауырсынуының жалпы себептері (жарақаттанудың салдарынан емес)

1. Айналмалы тендинит

Айналмалы манжет тендиниті айналмалы манжеттің сіңірлері қабынған немесе тітіркенген кезде пайда болады. Айналмалы манжеттер иықтың тұрақтылығы мен қозғалысын қамтамасыз ететін төрт бұлшықет пен олардың сіңірлерінен тұрады. Шамадан тыс пайдалану, қайталанатын қозғалыстар немесе қартаю сіңірлердегі микрокөздердің пайда болуына әкелуі мүмкін, бұл қабыну мен ауырсынуды тудырады.

Диагностика

Дәрігер қол қозғалысымен нашарлайтын иықтағы түтіккен, ауыратын ауырсыну сияқты белгілерді бағалайды. МРТ немесе ультрадыбыстық сияқты бейнелеу зерттеулері сіңірлердегі қабынуды немесе кішкене жыртуды растай алады. Неердің соққы сынағы сияқты физикалық емтихандарды да қолдануға болады.

Айналмалы тендинитті емдеу

– Демалыс пен белсенділікті өзгерту: иықты ауырлататын әрекеттерді азайту сіңірлердің жазылуына көмектеседі.

– Физиотерапия: күшейту жаттығулары ұтқырлықты қалпына келтіру үшін айналмалы манжет пен иық бұлшықеттеріне бағытталған.

– Дәрілік заттар: стероидты емес қабынуға қарсы препараттар (NSAIDs) ауырсынуды және қабынуды жеңілдетеді.

– Стероидты инъекциялар: ауыр жағдайларда кортикостероидты инъекциялар қабынуды азайтады.

2. Мұздатылған иық (жабысқақ капсулит)

Мұздатылған иық иық капсуласы қалыңдап, қатайған кезде дамиды, қозғалысты шектейді. Нақты себебі белгісіз, бірақ бұл жағдай көбінесе басқа жағдайларға немесе операцияларға байланысты ұзақ уақыт қозғалмаудан кейін пайда болады. Бұл жағдай 40 пен 60 жас аралығындағы адамдарда және қант диабеті немесе қалқанша безі бұзылған адамдарда жиі кездеседі.

Диагностика

Мұздатылған иықты (жабысқақ капсулит) диагностикалау үшін дәрігер сіздің белгілеріңізді талқылап, ауру тарихыңызды қарастырады. Дәрігер сонымен қатар сіздің қолдарыңыз бен иықтарыңызды физикалық тексеруден өткізеді. Дәрігер:

• Қозғалыс ауқымын және қозғалыс кезінде ауырсыну бар-жоғын тексеру үшін иықты барлық бағытта жылжытыңыз. Дәрігер қолыңызды жылжытатын емтиханның бұл түрі «қозғалыстың пассивті ауқымын» анықтау деп аталады.
• «Белсенді қозғалыс ауқымын» көру үшін иығыңыздың қозғалуын бақылаңыз.
• Қозғалыстың екі түрін салыстырыңыз. Мұздатылған иығы бар адамдарда белсенді және пассивті қозғалыстар шектеулі.

Дәрігер сіздің белгілеріңіздің себебі артрит сияқты иығыңыздағы басқа мәселеге байланысты емес екеніне көз жеткізу үшін иық рентгеніне тапсырыс беруі мүмкін. Мұздатылған иықты диагностикалау үшін сізге әдетте магнитті-резонансты бейнелеу (МРТ) және ультрадыбыстық сияқты кеңейтілген бейнелеу сынақтары қажет емес. Бірақ дәрігер айналмалы манжеттің жыртылуы сияқты басқа мәселелерді іздеу үшін сол бейнелеу сынақтарын сұрауы мүмкін.

Мұздатылған иықты емдеу (жабысқақ капсулит)

– Физиотерапия: созылу және күшейту жаттығулары иықтың қозғалғыштығын қалпына келтіру үшін маңызды.

– Дәрілер: NSAID-тер ерте кезеңдердегі ауырсынуды жеңуге көмектеседі.

– Стероидты инъекциялар: кортикостероидтар қабынуды азайтып, қозғалысты жақсартады.

– Анестезия кезіндегі манипуляция: ауыр жағдайларда пациент седация астында тұрған кезде адгезияларды бұзу үшін иықпен манипуляциялауға болады.

3. Жатыр мойнының радикулопатиясы (қысылған жүйке)

Жатыр мойнының радикулопатиясы мойынның нерві қысылған немесе тітіркенген кезде пайда болады, көбінесе грыжа дискілері, сүйек шыбықтары немесе жатыр мойны омыртқасындағы дегенеративті өзгерістерге байланысты. Бұл жағдай иыққа, қолға немесе тіпті қолға таралатын ауырсынуға әкелуі мүмкін.

Диагностика

Симптомдарға қолдың қатты ауыруы, шаншу сезімі, ұйқышылдық немесе әлсіздік жатады. Диагноз мыналармен жүргізіледі:

• Неврологиялық тексеру: бұлшықет күшін, рефлекстерді және сезімді тексеру.
• Бейнелеу зерттеулері: МРТ немесе КТ нервтердің қысылуын анықтайды.
• Электромиография (ЭМГ): жүйке және бұлшықет қызметін өлшейді.

Жатыр мойнының радикулопатиясын емдеу

– Консервативті күтім: демалыс, физиотерапия және NSAID-тер бірінші қатардағы емдеу болып табылады.

– Эпидуральды стероидты инъекциялар: Стероидты инъекция жүйке айналасындағы қабынуды жеңілдетуі мүмкін.

– Хирургиялық араласу: Нервтердің қатты қысылуы жағдайында дискэктомия немесе фораминотомия сияқты хирургия қажет болуы мүмкін.

4. Бурсит

Бурсит жиі қайталанатын қозғалыстарға немесе қысымға байланысты иықта пайда болады. Қартаю, ревматоидты артрит және инфекциялар жиі әсер ететін факторлар болып табылады.

Диагностика

Симптомдарға қозғалыс кезінде күшейетін ісіну мен ауырсыну кіреді. Диагноз мыналармен жүргізіледі:

• Физикалық тексеру: Ісінуді және қозғалыс ауқымын азайтуды тексеру.
• Бейнелеу сынақтары: ультрадыбыстық немесе МРТ бурса қабынуын растай алады.
• Аспирация: Кейбір жағдайларда инфекцияны болдырмау үшін сұйықтықты бурсадан алуға болады.

Бурситті емдеу:

– Демалу және мұзды қолдану: Ісіну мен ауырсынуды азайтуға көмектеседі.

– NSAIDs: қабынуды тиімді басқарады.

– Физиотерапия: буын қызметін жақсартады.

– Аспирациялық немесе кортикостероидты инъекциялар: ауыр қабыну жағдайында.

5. Кеуде қуысының шығу синдромы

Кеуде қуысының шығу синдромы кеуде қуысының саңылауындағы қан тамырлары немесе нервтері – мықын және бірінші қабырға арасындағы кеңістік – қысылған кезде пайда болады. Себептерге нашар поза, қайталанатын қол қозғалысы немесе анатомиялық ауытқулар жатады. Кеуде қуысының шығу синдромы иық пен қолдың ауырсынуына, ұюына және әлсіздігіне әкелуі мүмкін.

Диагностика

Дәрігерлер қолдағы ауырсыну, шаншу немесе түсінің өзгеруі сияқты белгілерді бағалайды. Тесттерге мыналар кіреді:

• Физикалық тексеру: қолды жылжытқанда пульстің өзгеруін тексеру.
• Бейнелеу зерттеулері: қысуды анықтау үшін рентген немесе МРТ.
• Электродиагностикалық сынақтар: жүйке қызметін бағалау.

Кеуде қуысының шығу синдромын емдеу

– Позаны түзету: Позаны жақсарту қысуды азайтады.

– Физиотерапия: иық пен мойын бұлшықеттерін созуға және нығайтуға бағытталған.

– Хирургия: Ауыр жағдайларда декомпрессиялық хирургия қажет болуы мүмкін.

6. Артрит

Остеоартрит немесе ревматоидты артрит иық буынына әсер етіп, ауырсынуды және буын қаттылығын тудыруы мүмкін. Остеоартрит шеміршектің тозуынан туындайды, ал ревматоидты артрит – буын қабынуына әкелетін аутоиммунды жағдай.

Диагностика

Симптомдарға буын ауруы, буындардың ісінуі және қозғалыстың төмендеуі жатады. Диагностикалық әдістерге мыналар жатады:

• Рентген сәулелері: буын кеңістігінің тарылуын және сүйек өзгерістерін анықтайды.
• Қан сынақтары: ревматоидты артрит маркерлерін, мысалы, ревматоидты фактор (RF) және анти-CCP антиденелерін анықтаңыз.
• MRI: бірлескен құрылымдардың егжей-тегжейлі суреттерін береді.

Артритті емдеу

– Дәрілік заттар: NSAIDs, кортикостероидтар немесе РА үшін ауруды өзгертетін антиревматикалық препараттар (DMARDs).

– Физиотерапия: буындардың қозғалғыштығын сақтайды.

– Операция: Жетілдірілген жағдайларда буындарды ауыстыру қажет болуы мүмкін.

7. Перифериялық нейропатия

Перифериялық нейропатия – бұл көбінесе қант диабеті, витаминдердің жетіспеушілігі немесе алкогольді асыра пайдалану салдарынан болатын перифериялық нервтердің зақымдалуы. Симптомдарға қолдардағы жану сезімі, ұйқышылдық немесе қышу сезімі жатады.

Диагностика

Диагностикаға арналған сынақтарға мыналар кіреді:

• Жүйке өткізгіштігін зерттеу: жүйкелердегі электрлік сигналдарды бағалау.
• Қан сынағы: қант диабеті немесе витамин тапшылығы сияқты негізгі себептерді тексеріңіз.
• Биопсия: Сирек жағдайларда жүйке биопсиясы жасалуы мүмкін.

Перифериялық нейропатияны емдеу

– Негізгі себепті емдеу: қант диабетін басқару немесе витамин тапшылығын емдеу.

– Дәрілер: антиконвульсанттар немесе антидепрессанттар невропатиялық ауырсынуды жеңе алады.

– Өмір салтын өзгерту: дұрыс тамақтану мен тұрақты жаттығуларды қосыңыз.

Жарақатсыз иық пен қолдың ауыруы әртүрлі жағдайлардан туындауы мүмкін. Жалпы емдеу – демалыс пен белсенділікті өзгерту, рецептсіз ауырсынуды басатын дәрілер, физиотерапия және мұз немесе жылу терапиясы. Бірақ бұл жағдай кейде ауыр болуы мүмкін, әсіресе ол сақталса немесе нашарласа. Артрит, бурсит немесе тіпті жүрек проблемалары сияқты негізгі жағдайларды болдырмау үшін денсаулық сақтау маманымен кеңесу маңызды.