Шолу
Хорнер синдромы дегеніміз не?
Горнер синдромы, сондай-ақ окулосимпатикалық сал ауруы немесе Бернард-Хорнер синдромы ретінде белгілі, көзге және беттің бір бөлігіне әсер ететін салыстырмалы түрде сирек кездесетін жағдай. Бұл ми бағанасын көзбен және бетпен байланыстыратын симпатикалық нервтердің жолының бұзылуына байланысты пайда болады. Бұл жүйкелер көздің қарашықтарының кеңеюі мен тарылуы және терлеу сияқты еріксіз функцияларды басқарады.
Әдетте, Хорнер синдромымен байланысты белгілер беттің бір жағына ғана әсер етеді. Хорнер синдромы барлық жастағы және екі жыныстағы адамдарда болуы мүмкін. Бұл барлық нәсілдер мен этникалық топтардың адамдарға әсер етуі мүмкін.
Хорнер синдромымен байланысты белгілер, әдетте, адамның денсаулығына немесе көру қабілетіне елеулі проблемалар туғызбайды. Дегенмен, олар өте маңызды болуы мүмкін негізгі денсаулық проблемасының болуын көрсете алады.
Хорнер синдромының қандай түрлері бар?
Горнер синдромында үш түрлі жүйке жолдары болуы мүмкін. Мидың нервтері көзге және бетке тікелей жол бойымен жүрмейді. Олар үш жолмен жүреді және осы жолдардың кез келгенінде бұзылулар болуы мүмкін.
Бірінші ретті (орталық) Горнер синдромы — Мидағы гипоталамустың нервтері ми бағанасы мен жұлын арқылы кеудеге түседі. Бұл жүйке жолының зақымдануы немесе бітелуі келесі себептерге байланысты болуы мүмкін:
- Ми бағанасына қан ағымының кенеттен үзілуі
- Гипоталамустың ісігі
- Жұлынның зақымдануы
Екінші ретті (преганглионарлық) — Жүйке жолының екінші сатысы кеудеден өкпенің жоғарғы жағына және мойынның ұйқы артериясы бойымен өтеді. Нерв жолын зақымдауы немесе кедергі келтіруі мүмкін жағдайларға мыналар жатады:
- Өкпенің немесе кеуде қуысының жоғарғы бөлігіндегі ісіктер
- Операция немесе жазатайым оқиға салдарынан мойын немесе кеуде қуысының жарақаты
Үшінші ретті (постганглионикалық) — Жүйке жолы мойыннан ортаңғы құлақ пен көзге тарайды. Мәселелер мыналардан туындауы мүмкін:
- Каротид артериясының зақымдануы
- Ортаңғы құлақ инфекциялары
- Бас сүйегінің негізінің жарақаты
-
Мигрень немесе кластерлік бас аурулары
Симптомдары мен себептері
Хорнер синдромының белгілері мен себептері қандай?
Горнер синдромымен жиі байланысты белгілер
- Жоғарғы қабақтың түсуі
- Бір көздің қарашығы екіншісінен кішірек болып көрінеді
- Терлеудің төмендеуі немесе беттегі терлеудің болмауы
Хорнер синдромы туа біткен немесе жүре пайда болуы мүмкін.
- Туа біткен: Хорнер синдромы туылған кезде халықтың аз ғана пайызында кездеседі. Әдетте, бұл босану кезіндегі нервтердің немесе каротид артериясының жарақатының немесе жарақаттың кейбір түріне байланысты болады. Оның себебі ісік болуы мүмкін (нейробластома). Сирек жағдайларда синдром тұқым қуалайтын болуы мүмкін, бірақ онымен нақты гендер әлі байланыспаған. Егер синдром бала 2 жасқа толғанға дейін болса, көздің ирисі зардап шеккен жағында жеңілірек болуы мүмкін.
- Сатып алынған: Хорнер синдромын тудыруы мүмкін көптеген әртүрлі негізгі жағдайлар бар. Мойынға, кеудеге және өкпеге әсер ететін бұзылулар немесе миды қанмен қамтамасыз етудің бұзылуы симптомдарға әкелуі мүмкін.
Хорнер синдромын тудыруы мүмкін көптеген жағдайлардың кейбірі мыналарды қамтиды:
- Мойынның немесе бастың жарақаты
- Инфекциялар
- Өкпенің жоғарғы жағындағы ісік
- Өкпенің қатерлі ісігі
- Қалқанша безінің ісігі
- Мигрень немесе кластерлік бас аурулары
- Цереброваскулярлық – инсульт, аневризма немесе қан ұйығышы (эмболия) салдарынан миға қан ағымының үзілуі.
- Дененің бір жағындағы жатыр мойны нервтеріндегі қатерлі (қатерлі) немесе қатерлі емес (қатерсіз) зақымдану немесе ісік (өте сирек)
- Хирургия
Диагностика және сынақтар
Хорнер синдромы қалай анықталады?
Хорнер синдромының диагнозы күрделі болуы мүмкін, өйткені басқа бұзылулар ұқсас белгілерді тудыруы мүмкін. Нақты диагноз қойылғаннан кейін симптомдардың негізгі себебін анықтау үшін қосымша сынақтар қажет болуы мүмкін.
- Физикалық тексеру: Дәрігер тексеру жүргізеді және көрінетін белгілерді белгілейді. Ол сізде ауырсыну сияқты басқа белгілерді сезінесіз бе деп сұрайды.
- Медициналық тарих: Дәрігер сізден өткен ауруларыңыз, жарақаттарыңыз және операцияларыңыз туралы сұрайды.
- Көзді тексеру: Офтальмолог (көз маманы), бірақ көбінесе нейро-офтальмолог – неврологиялық ауруларға маманданған офтальмолог – көздің қарашықтарының белгілі бір дәрі-дәрмектерге реакциясын өлшеу үшін сынақтар жүргізе алады. Дәрігер қарашықтарды кеңейту үшін препараттың аз мөлшерін қамтитын көз тамшыларын енгізеді. Бір қарашықтың кеңеюі (ашылмауы) Хорнер синдромының бар екенін көрсетуі мүмкін. Дәрілердің басқа түрлерімен қосымша сынақтар диагнозды растай алады.
- Бейнелеу сынақтары: Симптомдар ісіктің, зақымданудың немесе құрылымдық ауытқудың болуын көрсетсе, өсудің орнын анықтау және оның қатерлі немесе қатерсіз екенін анықтау үшін сынақтар тағайындалуы мүмкін. Сынақтарға кеуде рентгені, магнитті-резонанстық томография (МРТ), компьютерлік томография (КТ) немесе ультрадыбыстық кіруі мүмкін.
Басқару және емдеу
Хорнер синдромы қалай емделеді?
Емдеу Хорнер синдромын тудыратын негізгі бұзылыстың қандай түріне байланысты болады. Көптеген ықтимал себептер болғандықтан, емдеу түрлері әртүрлі болуы мүмкін. Кейде науқаста ауырсыну немесе басқа ыңғайсыздықтар болмаса, емдеу қажет емес. Ісік немесе басқа ауытқулар табылса, опциялар хирургиялық араласуды қамтуы мүмкін. Егер ісік қатерлі болса, операциядан кейінгі емдеу химиотерапия мен сәулеленуді қамтуы мүмкін.
Горнер синдромының отбасылық тарихы бар жағдайларда генетикалық кеңес пайдалы болуы мүмкін.
Болжам / Болжам
Хорнер синдромының болжамы (болжамы) қандай?
Горнер синдромының болжамы да негізгі себепке байланысты. Хорнер синдромының тән белгілері әдетте өмір сапасына немесе көру қабілетіне айтарлықтай әсер етпейді. Дегенмен, олар шұғыл медициналық көмекті қажет ететін ауыр немесе тіпті өмірге қауіп төндіретін аурудың болуын көрсете алады.
