Бастың МРТ дегеніміз не?
Бастың магниттік-резонанстық томографиясы (МРТ) – бұл миыңыз бен ми бағанының егжей-тегжейлі кескіндерін жасайтын ауыртпалықсыз, инвазивті емес сынақ. МРТ аппараты магнит өрісі мен радиотолқындар арқылы кескіндерді жасайды. Бұл сынақ мидың МРТ немесе бас сүйегінің МРТ ретінде де белгілі. Сіз бас МРТ қабылдау үшін ауруханаға немесе радиология орталығына барасыз.
МРТ сканерлеуі КТ немесе рентгендік сканерлеуден ерекшеленеді, өйткені ол кескіндерді жасау үшін радиацияны пайдаланбайды. MRI сканерлеу ішкі құрылымдарыңыздың 3-D суретін жасау үшін кескіндерді біріктіреді, сондықтан гипофиз және ми бағанасы сияқты мидың кіші құрылымдарындағы ауытқуларды анықтауда басқа сканерлерге қарағанда тиімдірек. Кейде контраст агенті немесе бояу, белгілі бір құрылымдарды немесе ауытқуларды жақсырақ көру үшін ішілік (IV) сызық арқылы берілуі мүмкін.
Неліктен маған бас МРТ қажет?
Бастың МРТ – мидың бірқатар жағдайларын анықтауға арналған пайдалы құрал, соның ішінде:
-
мидың қан тамырларындағы аневризмалар немесе дөңес
- көп склероз
- жұлынның жарақаттары
-
гидроцефалия, ми қуыстарында жұлын сұйықтығының жиналуы
- инсульт
- инфекциялар
- ісіктер
- кисталар
- ісіну
- гормоналды бұзылулар, мысалы, акромегалия және Кушинг синдромы
-
қан кету немесе қан кету
- қабыну
- даму немесе құрылым проблемалары (мысалы, Чиари ақауы)
- қан тамырлары мәселелері
- алдыңғы бас жарақатына байланысты мәселе
Бастың МРТ инсульт немесе бас жарақаты салдарынан қандай да бір зақым алғаныңызды анықтауға көмектеседі. Сіздің дәрігеріңіз сондай-ақ келесі белгілерді зерттеу үшін бас МРТ-ге тапсырыс бере алады:
- бас айналу
- әлсіздік
- құрысулар
- ойлаудың немесе мінез-құлықтың өзгеруі
- бұлыңғыр көру
- созылмалы бас аурулары
Бұл белгілер мидың ақаулығына байланысты болуы мүмкін, оны МРТ сканерлеу анықтауға көмектеседі.
Мидың функционалдық МРТ (fMRI) ми операциясынан өтуі мүмкін адамдар үшін пайдалы. fMRI сөйлеу мен тілге және дене қозғалысына жауап беретін ми аймақтарын анықтай алады. Ол мұны белгілі бір тапсырмаларды орындаған кезде миыңызда орын алатын метаболикалық өзгерістерді өлшеу арқылы жасайды. Бұл сынақ кезінде сізге негізгі сұрақтарға жауап беру немесе саусақ ұшымен бас бармақты түрту сияқты шағын тапсырмаларды орындау қажет болуы мүмкін.
Бұған қоса, мидағы қан тамырларын жақсырақ зерттейтін магнитті-резонанстық ангиография (MRA) деп аталатын МРТ түрі бар.
Бастың МРТ-ге қалай дайындалуға болады?
Медициналық қызметкерлер сіздің денеңізде металдың бар-жоғын білуі керек, соның ішінде:
- ішкі құлақ имплантаты
- жасанды буындар
- дефибриллятор немесе кардиостимулятор
- жүрек клапандарының жекелеген түрлері
- тамыр стенттері
- ми аневризмасының клиптері
Олар сондай-ақ сіз қаңылтырмен жұмыс істедіңіз бе немесе металл сынықтарымен жарақат алдыңыз ба деп сұрайды. Мұның бәрі МРТ-дан қаншалықты қауіпсіз өтуге болатынына әсер етуі мүмкін. Имплантаттар мен кардиостимуляторлар жағдайында бұл элементтер МРТ-ның күшті магнит өрісіне байланысты дұрыс жұмысын тоқтатуы мүмкін.
Құрамында металл бар кез келген нәрсені, соның ішінде зергерлік бұйымдарды немесе күннен қорғайтын көзілдірікті киіп жүрсеңіз, сол заттарды алып тастауыңыз керек. Металл МРТ аппаратының анық кескін шығару қабілетіне кедергі келтіреді. Брекеттер мен тіс пломбалары әдетте проблема тудырмайды, бірақ қалта пышақтары, қаламдар, түйреуіштер және белгілі бір стоматологиялық құрылғылар кедергі келтіруі мүмкін. Қызметкерлер сізден аурухана халатын немесе металл бекіткіштері жоқ киім киюді сұрауы мүмкін. МРТ бөлмесінде электрондық құрылғылар болуы мүмкін емес.
Жүкті болсаңыз, медициналық қызметкерлерге айтыңыз. МРТ магнит өрісі туылмаған балаларға әлі толық түсінілмеген түрде әсер етеді.
Сонымен қатар, қызметкерлерге сізде клаустрофобия бар-жоғын хабарлау маңызды. Олай болса, емтихан кезінде седативтерді қабылдау немесе «ашық» МРТ қажет болуы мүмкін. Ашық МРТ аппараттары кеңірек туннельдерге ие, әдетте олар клаустрофобиялық науқастарға төзімді.
Бастың МРТ-ның процедурасы қандай?
Емтихан кезінде ең анық кескіндерді алу үшін қозғалыссыз қалу маңызды. Бір орында тұру қиынға соғатын балаларға ауызша немесе IV жол арқылы енгізілетін седация қажет болуы мүмкін. Седация клаустрофобиясы бар ересектерге де пайдалы болуы мүмкін.
Сіз MRI аппаратына сырғып түсетін үстелге жатасыз. Үстел түтік тәрізді үлкен магнит арқылы сырғанайды. Сіздің басыңызға пластикалық орам салынған болуы мүмкін. Үстел машинаға сырғыған соң, техник сіздің миыңыздың бірнеше суретін түсіреді, олардың әрқайсысына бірнеше минут кетеді. Құрылғыда қызметкерлермен сөйлесуге мүмкіндік беретін микрофон болады.
Тест әдетте 30-дан 60 минутқа дейін созылады. МРТ аппаратына мидың белгілі бір бөліктерін, әсіресе қан тамырларын оңайырақ көруге мүмкіндік беру үшін IV арқылы контраст ерітіндісін, әдетте гадолинийді алуға болады. Процедура кезінде МРТ сканері қатты соққылар шығарады. Сізге МРТ аппаратының шуын бөгеу үшін құлақ тығындарын ұсынуы мүмкін немесе сынақ кезінде музыка тыңдауыңызға болады.
МРТ-ның өзімен байланысты ешқандай қауіп жоқ. Сізде контраст ерітіндісіне аллергиялық реакция пайда болу ықтималдығы өте аз. Бүйрек қызметі төмендеген жағдайда медициналық қызметкерлерге хабарлаңыз. Бұл жағдайда контраст ерітіндісін пайдалану қауіпсіз болмауы мүмкін.
Бастың МРТ-дан кейін не болады?
Тестілеуден кейін сіз киініп, тестілеу орнынан шыға аласыз. Егер сіз емтиханға тыныштандырылған болсаңыз, қызметкерлер сізді оянғанға дейін қалпына келтіру аймағына апаруы мүмкін – әдетте седативті қабылдағаннан кейін бір-екі сағат.
Рентгенолог сіздің MRI суреттеріңізді талдайды және дәрігерге нәтижелерді береді. Егер сіздің басыңыздың MRI төтенше процедурасы болса, нәтижелер тез қол жетімді болады.
Келесі қадамдар нәтижелердің әдеттен тыс нәрсені анықтағанына немесе қандай да бір ауытқулардың себебін тапқанына байланысты болады.
