Фистулизациялық Крон ауруы – әртүрлі тіндердің типтері арасындағы атипті байланыстар болып табылатын фистулалардың пайда болуымен сипатталатын Крон ауруының ішкі жиынтығы.
Фистулалар теріңізде ішкі тіндерге қосылатын атипті саңылаулар болуы мүмкін.
Крон ауруы бар барлық адамдарда фистула болмайды, бірақ бұл сирек емес. Американың Crohn’s & Colitis Foundation мәліметтері бойынша, Крон ауруы бар ересектердің 35% -дан 50% -на дейін бір немесе бірнеше фистула болады.
Фистулизациялық Крон ауруы деген нені білдіретінін және онымен не істеуге болатынын қарастырайық.
Фистулизациялық Крон ауруы дәстүрлі Крон ауруынан қалай ерекшеленеді?
Крон ауруы – асқазан-ішек жолдарының кез келген бөлігіне әсер етуі мүмкін ішектің қабыну ауруларының бір түрі. Сізде Крон ауруы кез келген жаста болуы мүмкін, бірақ Crohn’s & Colitis Foundation әдетте 15 пен 35 жас аралығында диагноз қойылғанын атап өтеді.
Крон ауруының көптеген түрлері бар. Бұл түрлер әдетте асқазан-ішек жолдарының қандай бөліктеріне әсер ететініне байланысты жіктеледі:
- Илейит бүкіл жіңішке ішекке әсер етеді.
- Гастродуоденальды Крон ауруы асқазанға және аш ішектің басына әсер етеді.
- Жеюноилеит жіңішке ішектің ортаңғы бөлігіне әсер етеді.
- Илеоколит аш ішектің соңы мен тоқ ішектің басына әсер етеді.
- Гранулематозды Крон ауруы тек тоқ ішекке әсер етеді.
Фистулалар көбінесе гранулематозды Крон ауруымен байланысты. Дегенмен, фистулалар ауыр жағдайларда Кронның басқа түрлерінде де пайда болуы мүмкін.
Перианальды фистулизациялаушы Крон ауруы дегеніміз не?
«Перианальды» бір нәрсе сіздің анусыңыздағы немесе оның айналасындағы аймаққа қатысты дегенді білдіреді. Егер сізде перианальды фистулизациялаушы Крон ауруы болса, бұл сіздің Крон ауруы ануста немесе оның жанында фистулаларды қамтитынын білдіреді.
Перианальды фистулизациялық Крон ауруы барлық Крон ауруы жағдайларының шамамен үштен бірін құрайды.
Перианальды фистулалар жиі анустың ішкі жағында жаралар немесе абсцесстер ретінде басталады. Олар анус маңындағы теріге жеткенше өсіп, фистула жасайды.
Перианальды аймақ – Крон ауруы бар адамдар үшін фистулалар пайда болатын ең көп таралған аймақ, бірақ фистулалар басқа жерлерде де пайда болуы мүмкін және теріңізде саңылау жасаудың қажеті жоқ.
Фистулалар ішкі болуы мүмкін, мысалы, кіші және тоқ ішектерді байланыстырады немесе ішекті қуықпен байланыстырады.
Фистулизациялық Крон ауруының белгілері
Кронның барлық түрлеріне тән белгілердің кейбірі мыналарды қамтиды:
- іш ауруы
- құрысу
- созылмалы диарея
- метеоризм
- ісіну
- безгек
- тік ішектен қан кету
- іш қату
- абайсызда салмақ жоғалту
- зәр шығару жолдарының қайталанатын инфекциялары (UTIs)
Егер сізде фистулалар болса, Crohn’s & Colitis Foundation мәліметтері бойынша фистулалардың орналасқан жеріне байланысты сізде қосымша белгілер болуы мүмкін.
Перианальды фистулалар ауырсынуды немесе жараны сезінуі мүмкін. Ол ашылғанда, сұйықтық немесе нәжіс тесіктен ағып кетуі мүмкін.
Ішкі фистулалар орналасуына байланысты әртүрлі белгілерді тудыруы мүмкін, бірақ симптомдар мыналарды қамтуы мүмкін:
- зәрдегі қан
- қорытылмаған тағамның өтуі
- нәжістің вагинальды өтуі
Фистулизациялық Крон ауруына не себеп болады?
Сарапшылар Крон ауруына не себеп болатынына толық сенімді емес. Бұл генетикалық аурудан туындаған аутоиммундық реакциядан немесе қоршаған ортадағы бір нәрседен туындауы мүмкін. Мүмкін, бұл үшеуінің комбинациясы себеп болуы мүмкін.
Крон ауруы – қабыну ауруы. Қабыну – сіздің денеңіздің инфекциядан өзін қорғаудың табиғи механизмдерінің бірі.
Асқазан-ішек жолдарының ұзаққа созылған немесе ауыр қабынуы тіндердің қабырғаларында жаралардың пайда болуына әкелуі мүмкін. Бұл жараларда ірің жиналуы мүмкін, бұл олардың бір тіннен екіншісіне өтуіне әкеледі.
Тіл маңызды
Статистика мен басқа деректер нүктелерін бөлісу үшін пайдаланылатын тілдің «ерлер» және «әйелдер» пайдалану арасында ауытқып тұратын екілік екенін байқайсыз.
Біз әдетте мұндай тілден аулақ болғанымызбен, зерттеуге қатысушылар мен клиникалық нәтижелер туралы есеп беру кезінде ерекшелік маңызды.
Өкінішке орай, осы мақалада сілтеме жасалған зерттеулер мен сауалнамалар трансгендер, екілік емес, жынысқа сәйкес келмейтін, гендерлік, гендерлік немесе жыныссыз қатысушылар туралы деректер туралы есеп бермеді немесе оларды қамтымайды.
Фистулизациялық Крон ауруы кімге шалдығады?
Crohn’s & Colitis Foundation мәліметтері бойынша, Крон әдетте 15 пен 35 жас аралығындағы адамдарда диагноз қойылады, бірақ ол кез келген жаста болуы мүмкін. Бұл әйелдердегі сияқты ерлерде де болуы ықтимал.
Крон ауруы бар адамдардың үштен бірінен жартысына дейінгі кез келген жерде ақырында фистула пайда болады.
Фистулалар перианальды аймақта жиі кездеседі.
Фистулизациялық Крон ауруының ықтимал асқынулары
Сізде Кронның фистулалары болған кезде, бұл әдетте неғұрлым ауыр ауруды көрсетеді және қарқынды емдеуді қажет етеді. Көбінесе фистулаларды хирургиялық жолмен жөндеу қажет.
Тік ішекке қосылатын фистулалар нәжістің денеден еріксіз ағып кетуіне әкелуі мүмкін. Нәжіс басқа тіндерге де ағып кетуі мүмкін, бұл ыңғайсыздықты және инфекция қаупін арттыруы мүмкін.
Фистулизациялық Крон ауруының диагностикасы
Кейбір адамдар үшін фистула Крон ауруының алғашқы белгісі болады. Басқалары үшін Крон диагнозы фистула пайда болғанға дейін орындалады.
Кронның бастапқы диагнозын қою үшін тестілеу мыналарды қамтуы мүмкін:
- қан сынақтары
- нәжіс сынақтары
- колоноскопия
- жоғарғы эндоскопия
- биопсия
- рентген сәулелері
- компьютерлік томография (КТ)
- магнитті резонансты бейнелеу (МРТ)
Фистулизациялық Крон ауруын емдеу
Егер сізде фистула болса, асқынуларды болдырмау үшін оны емдеу керек.
Infliximab – бұл фистулаларды емдеуге көмектесетін алғашқы қадам ретінде жиі қолданылатын биологиялық дәрі.
Кейде қолданылатын тағы бір биологиялық препарат – адалимумаб (Хумира). Бұл препарат әртүрлі қабыну жағдайларын емдеу үшін қолданылады.
Антибиотиктер кейде фистулалардың кейбір белгілерін емдеуге көмектесу үшін биологиялық препараттармен бірге қолданылады. Метронидазол – осындай антибиотиктердің бірі, бірақ басқалары бар.
Егер дәрі-дәрмек нәтиже бермесе, хирургиялық емдеу де бар. Олар мыналарды қамтуы мүмкін:
-
фистулотомия (фистуланы жалпақ тыртық ретінде емдеу үшін ашу)
- фистулэктомия (фистуланы толық алып тастау)
- дивертациялық остомия (дене қалдықтарын шығару үшін жаңа тесік жасау)
- проктэктомия (тік ішекті толық немесе ішінара алып тастау)
Дәрігерге қашан хабарласу керек
Сізде Крон диагнозы бар ма, жоқ па, егер сізде фистула бар деп ойласаңыз, медициналық көмекке жүгінуіңіз керек.
Фистулалар өздігінен емделмейді. Олар сіздің денеңізге бактериялар мен басқа да жұқпалы микробтар үшін кіру жолдары болуы мүмкін және олар сіздің кейбір дене функцияларыңыздың тиімді жұмыс істеуіне жол бермейді.
Фистулизациялық Крон ауруының алдын ала аласыз ба?
А
Бұл нәтижелер әлі де қосымша зерттеуді қажет етеді, соның ішінде басқа жас топтары арасында – бірақ олар белгілі бір емдеу Крон ауруы бар адамдарда фистулалардың пайда болуын болдырмауға көмектесетінін көрсетеді.
Ала кету
Крон ауруы – ішектің қабыну ауруларының бір түрі. Асқазан-ішек жолдарының кез келген бөлігіне әсер етуі мүмкін, бірақ көбінесе кіші және тоқ ішекте кездеседі.
Крон ауруынан туындаған ішектің ұзаққа созылған қабынуы фистулалардың пайда болуына әкелуі мүмкін. Ең көп таралған түрі – перианальды фистулалар.
Фистулалар ауырсыну, әлсірету және болашақ асқынулардың көзі болуы мүмкін. Егер сізде фистула бар деп ойласаңыз, дәрігерге жазылу маңызды.
