Шолу
Эрлихиоз және анаплазмоз – бұл тұмауға ұқсас белгілерді тудыратын, безгегі, бұлшықет ауруы және бас ауруы сияқты кене арқылы берілетін аурулар. Эрлихиоздың және анаплазмоздың белгілері мен белгілері әдетте кене шаққаннан кейін 14 күн ішінде пайда болады.
Тиісті антибиотиктермен тез емделсе, бірнеше күн ішінде қалпына келуіңіз мүмкін. Емделмеген эрлихиоз және анаплазмоз ауыр немесе өмірге қауіп төндіретін асқынуларға әкелуі мүмкін.
Бұл инфекциялардың алдын алудың ең жақсы жолы – кене шағуын болдырмау. Кене репелленттері, сыртта болғаннан кейін денені мұқият тексеру және кенелерді дұрыс жою – бұл кене арқылы берілетін ауруларға қарсы ең жақсы қорғаныс.
Эрлихиоз және анаплазмоз белгілері
Эрлихиоздың және анаплазмоздың белгілері мен симптомдары әдетте бірдей, бірақ олар әдетте эрлихиозда ауыр болады. Эрлихиоздың және анаплазмоздың симптомдары әр адамда әр түрлі болады:
- Орташа температура
- Қалтырау
- Бас ауруы
- Бұлшықеттердің ауыруы немесе ауырсынуы
- Өзін нашар сезіну
- Буын ауруы
- Жүрек айну
- Құсу
- Диарея
- Тәбеттің жоғалуы
Эрлихиозбен байланысты, бірақ сирек анаплазмозбен байланысты қосымша белгілер мен белгілерге мыналар жатады:
- Шатасу немесе психикалық күйдегі өзгерістер
- Тері бөртпесі
Кейбір адамдар жұқтырған болуы мүмкін және симптомдар дамымауы мүмкін.
Дәрігерді қашан көру керек?
Тістегеннен бастап белгілер мен белгілердің пайда болуына дейінгі уақыт әдетте 5-тен 14 күнге дейін. Егер сіз кене шаққаннан кейін немесе кенелердің ықтимал әсерінен кейін қандай да бір белгілер немесе белгілер пайда болса, дәрігерге бару керек.
Эрлихиоз және анаплазмоздың себептері
Эрлихиоз және анаплазмоз әртүрлі бактериялардан туындайды.
Эрлихиозды эрлихия бактерияларының әртүрлі түрлері тудырады. Lone Star кене — оңтүстік-орталық, оңтүстік-шығыс және шығыс жағалау аймақтарында кездеседі — эрлихиозды тудыратын бактериялардың негізгі тасымалдаушысы. Қара аяқты кенелер, әдетте бұғы кенелері деп аталады, бактерия тасымалдаушылары сирек кездеседі.
Анаплазмозды Anaplasma phagocytophilum бактериясы тудырады. Бұл бактерияны негізінен бұғы кенелері мен қара аяқты кенелер тасымалдайды.
Эрлихия және анаплазма түрлері бір бактериялар тұқымдасына жатады. Әрбір бактерия иесінің иммундық жүйе жасушалары арасында белгілі бір нысанаға ие болып көрінгенімен, осы жұқпалы агенттердің барлығы бірдей белгілерді тудырады.
Кене шағуы және инфекция
Кенелер қанды иесіне ілінісу арқылы сорып алады және олар өздерінің қалыпты мөлшерінен бірнеше есе үлкен болғанша сорады. Кенелер бұғы сияқты хосттан бактерияларды алып, содан кейін бактерияларды адамға, мысалы, басқа иесіне тарата алады. Бактериялардың кенеден иесіне таралуы кене қан сора бастағаннан кейін шамамен 24 сағаттан кейін орын алуы мүмкін.
Бактериялардың таралуының басқа жолдары
Эрлихиоз немесе анаплазмоз тудыратын бактериялардың таралуы анадан ұрыққа қан құю арқылы немесе ауру, сойылған жануармен тікелей байланыста болуы мүмкін.


Тәуекел факторлары
Кенелер орманды немесе қылшықты жерлерде жерге жақын тұрады. Кенелер ұшпайды немесе секірмейді, сондықтан олар тек өздеріне қарсы шыққан үй иесіне жете алады. Кене шағу қаупін арттыратын факторларға мыналар жатады:
- Жылы көктем мен жаз айларында далада болу
- Кемпинг, серуендеу немесе аң аулау сияқты орманды аймақтардағы іс-шараларға қатысу
- Кенелерге қолайлы ортада теріңізді ашық қалдыратын киім кию
Эрлихиоздың және анаплазмоздың асқынуы
Уақытылы емделмегенде, эрлихиоз және анаплазмоз сау ересек адамға немесе балаға ауыр әсер етуі мүмкін. Иммундық жүйесі әлсіреген адамдарда өмірге қауіп төндіретін асқынулардың асқыну қаупі жоғары.
Емделмеген инфекцияның асқынулары мыналарды қамтуы мүмкін:
- Бүйрек жеткіліксіздігі
- Тыныс алу жеткіліксіздігі
- Жүрек жетімсіздігі
- Орталық жүйке жүйесінің зақымдануы
- Ұстамалар
- Кома
- Ауыр екіншілік инфекциялар
Эрлихиоздың немесе анаплазмоздың алдын алу
Эрлихиоздан немесе анаплазмоздан аулақ болудың ең жақсы жолы – ашық ауада болған кезде кене шағуын болдырмау. Шөпті, орманды жерлерде немесе өсіп кеткен өрістерде жүргенде немесе жұмыс істегенде кенелердің көпшілігі төменгі аяқтарыңыз бен аяқтарыңызға жабысады. Кене сіздің денеңізге жабысқаннан кейін теріңізге сіңетін орынды табу үшін әдетте жоғары қарай жылжиды.
Егер сіз кенелер мекендейтін аймақта жұмыс істейтін немесе ойнайтын болсаңыз, өзіңізді қорғау үшін мына кеңестерді орындаңыз.
Кене репелленттерін қолданыңыз
- Сыртқы киіміңізді, аяқ киімді, шатырды немесе басқа кемпинг құралдарын 0,5% перметриннен тұратын репеллентпен себіңіз. Кейбір кемпингтік жабдықтар мен киімдер перметринмен алдын ала өңделуі мүмкін.
- Қоршаған ортаны қорғау агенттігінде тіркелген жәндіктерге қарсы құралды бетіңізді қоспағанда, кез келген ашық теріге қолданыңыз. Бұл репелленттерге құрамында DEET, пикаридин, IR3535, лимон эвкалипт майы (OLE), пара-ментан-диол (PMD) немесе 2-ундеканон бар репелленттер кіреді.
- OLE немесе PMD бар өнімдерді 3 жасқа толмаған балаларға қолданбаңыз.
Қорғау үшін киіну
- Ашық түсті киім киіңіз, бұл сізге немесе басқаларға шаққанға дейін киіміңіздегі кенелерді көруді жеңілдетеді.
- Ашық аяқ киім мен сандалдардан аулақ болыңыз.
- Ұзын жеңді көйлектерді шалбарға, ал ұзын шалбарды шұлықтарға тығып киіңіз.
Кенелердің бар-жоғын тексеріңіз
- Кез келген бос кенелерді жуып, теріңізге кіріп кеткен кенелерді тексеру үшін мүмкіндігінше тезірек душ қабылдаңыз.
- Денеңізді мұқият тексеру үшін айнаны пайдаланыңыз. Қолтық астына, шаш пен шаш сызығына, құлаққа, белге, аяқ арасына, тізе артына және іштің ішкі жағына назар аударыңыз.
- Кемпинг құралдарын тексеріңіз. Кенелерді тазаламас бұрын оларды өлтіру үшін киімдер мен кемпинг құралдарын ыстық күйде кем дегенде 10 минут кептіріңіз.
Басқа кеңестер
- Көшеде уақыт өткізетін кез келген үй жануарларында кенелерді күнделікті тексеріп отырыңыз.
- Орманды және шөпті жерлерде мүмкіндігінше таза жолдарда болыңыз.
Эрлихиоз немесе анаплазмоз диагностикасы
Кене арқылы берілетін инфекцияларды тек белгілер мен белгілерге сүйене отырып диагностикалау қиын, себебі бұл инфекциялар көптеген басқа жалпы жағдайларға ұқсас. Сондықтан, белгілі кене шағу тарихы немесе кенелермен ықтимал әсер ету диагнозды қоюда маңызды ақпарат болып табылады. Сіздің дәрігеріңіз сондай-ақ физикалық емтихан өткізеді және сынақтарға тапсырыс береді.
Егер сізде эрлихиоз немесе анаплазмоз болса, қан анализінен келесі нәтижелер табылуы мүмкін:
- Иммундық жүйенің аурумен күресетін жасушалары болып табылатын ақ қан жасушаларының төмен саны
- Қанның ұюы үшін маңызды қан тромбоциттерінің аз саны
- Бауыр функциясының бұзылуын көрсетуі мүмкін бауыр ферменттерінің жоғарылауы
Қанның сынағы келесі нәрселердің бірін анықтау арқылы кене арқылы берілетін инфекцияны да көрсете алады:
- Бактерияларға ғана тән арнайы гендер
- Сіздің иммундық жүйеңіз жасаған бактерияларға қарсы антиденелер
Эрлихиозды немесе анаплазмозды емдеу
Егер сіздің дәрігеріңіз эрлихиоз немесе анаплазмоз диагнозын қойса немесе симптомдар мен клиникалық нәтижелерге негізделген диагнозға күдіктенсе, сіз доксициклин антибиотикімен (Doryx, Vibramycin немесе басқа брендтер) емдеуді бастайсыз.
Сіз дәрі-дәрмекті дене қызуыңыз көтерілмеген соң және дәрігер аурудың басқа белгілерінің жақсарғанын байқағаннан кейін кем дегенде үш күннен кейін қабылдайсыз. Ең аз емдеу бес-жеті күн. Неғұрлым ауыр ауру екі-үш апта антибиотикпен емдеуді қажет етуі мүмкін.
Егер сіз жүкті болсаңыз немесе доксициклинге аллергияңыз болса, дәрігеріңіз антибиотик рифампинді (Рифадин, Римактан, басқа брендтер) тағайындауы мүмкін.
Үйде күтім жасау
Егер сіздің денеңізде кене табылса, үрейленбеңіз. Кенені тез жою бактериялардың таралуына қарсы жақсы қорғаныс болып табылады. Келесі қадамдарды пайдаланыңыз:
- Қолғаптар. Қолыңызды қорғау үшін мүмкіндігінше медициналық қолғап немесе ұқсас қолғап киіңіз.
- Пинцет. Кенені басына немесе аузына жақын және теріге мүмкіндігінше жақын ұстау үшін жұқа ұшты пинцет пайдаланыңыз.
- Кененің денесін теріңізді серпілместен немесе бұрмастан бірқалыпты және баяу тартып алыңыз. Егер кене аузының бөліктері қалса, оларды таза пинцетпен алып тастаңыз.
- Кенені алкогольге салып өлтіріңіз. Ықтимал бактериялардың әсерін болдырмау үшін кенені ұсақтамаңыз. Өлген кенені қоқыс жәшігіне тастамас бұрын жуып, таспамен жеңіл орап немесе мұздатқышта сақтауға болады.
- Сақтау. Егер сіз инфекцияға күдіктенсеңіз, кенені кейінірек тексеруге болады. Кенені контейнерге салып, күнін жазып, мұздатқышқа салыңыз.
- Жинап қою. Кенені ұстағаннан кейін және кене шаққан жердің айналасында қолыңызды сабын мен сумен жуыңыз. Сайтты және қолыңызды спиртпен сүртіңіз.
Кенеге майлы желе, тырнақ бояуы, ысқылау спиртін немесе ыстық сіріңке жақпаңыз.
Тістеген жерді бақылаңыз
Кішкентай, қызыл бөртпелер, маса шаққандағы төмпешікке ұқсайды, жиі кене шаққанда немесе кенені алып тастаған жерде пайда болады және бірнеше күн ішінде жойылады. Бұл қалыпты жағдай және дабыл тудырмауы керек.
Егер сіз тістеген жерде тітіркенуді жалғастырсаңыз немесе кене арқылы берілетін инфекцияны көрсететін қандай да бір белгілер немесе белгілер байқалса, дәрігерге хабарласыңыз.
Дәрігердің қабылдауына дайындалу
Белгілеріңіз бен симптомдарыңыздың ауырлығына байланысты сіз алдымен алғашқы медициналық көмек дәрігерін немесе мүмкін жедел жәрдем дәрігерін көруіңіз мүмкін. Дегенмен, сізді жұқпалы ауруларға маманданған дәрігерге жіберуге болады.
Жақында ашық ауада өткізілген іс-шараларға байланысты кене арқылы жұқтыру мүмкін болса, келесі сұрақтарға жауап беруге дайындалыңыз:
- Алынған белгіні сақтасаңыз, оны кездесуге әкеліңіз.
- Егер сізді кене шаққан болса, бұл қашан болды?
- Сіз кенеге қашан ұшырадыңыз?
- Ашық іс-шаралармен айналысқанда қайда болдыңыз?
Кездесуге дейін осы қосымша сұрақтарға жауап беруге және жауаптарды жазуға дайын болыңыз.
- Сіз қандай белгілерді байқадыңыз?
- Симптомдар қашан басталды?
- Бірдеңе симптомдарды жақсартты немесе нашарлатты ма?
- Сіз қандай дәрі-дәрмектерді, соның ішінде рецепт бойынша және рецептсіз сатылатын дәрі-дәрмектерді, диеталық қоспаларды, шөптік препараттарды және витаминдерді үнемі қабылдайсыз?
- Кез келген дәріге аллергияңыз бар ма, әлде басқа аллергияңыз бар ма?