Шолу
Остеомиелит дегеніміз не?
Остеомиелит – бактериялар немесе саңырауқұлақтар тудыратын сүйек инфекциясы. Бұл сүйек кемігінің, сүйектеріңіздің ішіндегі жұмсақ тіндердің ауыр ісінуін тудырады. Емдеу болмаса, бұл сүйек инфекциясының ісінуі сүйекке қан беруді тоқтатып, сүйектің өлуіне әкелуі мүмкін.
Сүйек кемігі дегеніміз не?
Сүйек жүйесіндегі кейбір сүйектер, мысалы, жамбас және жамбас сүйектері жұмсақ, губка тәрізді тіндерден тұрады. Сүйек кемігі деп аталатын бұл ұлпа қан жасушалары мен тромбоциттерді шығаратын дің жасушаларын жасайды.
Остеомиелит қаншалықты жиі кездеседі?
Остеомиелит әр 10 000 адамның 2-ден 5-ке дейін ауырады. Бұл тарихтағы ең көне аурулардың бірі. Ғалымдар оны 250 миллион жылдан астам уақыт бұрын байқады.
Кімде остеомиелит болуы мүмкін?
Остеомиелит барлық жастағы және жыныстағы адамдарға әсер етеді. Бұл ауруға 3 жасқа толмаған балалар, қарт адамдар және ауыр науқастанған адамдар бейім.
Балаларда инфекция аяқ пен қол сияқты ұзын сүйектерге әсер етеді. Ересектерде сүйек инфекциялары көбінесе омыртқаға бағытталған.
Остеомиелиттің қандай түрлері бар?
Остеомиелит түрлеріне мыналар жатады:
- Жедел: Бұл инфекция кенеттен пайда болады. Сізде температура көтерілуі мүмкін, содан кейін бірнеше күннен кейін жұқтырған аймақта ауырсыну пайда болуы мүмкін.
- Созылмалы: Созылмалы остеомиелит – емдеумен жойылмайтын сүйек инфекциясы. Бұл сүйек ауруы мен қайталанатын дренажды (іріңді) тудырады. Сирек, созылмалы остеомиелит белгілері болмайды. Инфекция айлар, тіпті жылдар бойы анықталмай қалуы мүмкін.
- Омыртқалы: Бұл түр омыртқаға әсер етеді. Бұл сіз қозғалған кезде күшейетін созылмалы арқа ауырсынуын тудырады. Демалу, жылыту және ауырсынуды басатын дәрілер көмектеспейді. Ол сирек температураны тудырады. Қарттар үйінде тұратын, көктамырішілік препараттарды теріс пайдаланатын немесе диализдегі адамдар омыртқа сүйектерінің инфекцияларына көбірек бейім.
Симптомдары мен себептері
Остеомиелитке не себеп болады?
Остеомиелит жақын жердегі жұқтырған тіндердің немесе ашық жараның бактериялары сіздің қаныңызда айналып, сүйекке қонып, олар көбейетін кезде пайда болады. Staphylococcus aureus бактериялары (стафилококк инфекциясы) әдетте остеомиелит тудырады. Кейде саңырауқұлақтар немесе басқа микробтар сүйек инфекциясын тудырады.
Сізде остеомиелитпен ауыру қаупі жоғары, егер сізде:
- Жасанды буын, мысалы, жамбас ауыстыру.
- Қан инфекциясы немесе орақ жасушалы анемия сияқты жағдайлар.
-
Қант диабеті, әсіресе қант диабетімен байланысты аяқтың жарасы.
- Сүйектегі металл имплантанттар, мысалы, бұранда.
-
Қысым жарақаттары (төсек жаралары).
- Жақында сынған сүйек немесе сүйек операциясы.
- Травматикалық жарақат немесе жара.
- Әлсіз иммундық жүйе.
Остеомиелиттің белгілері қандай?
Остеомиелиттің белгілері оның түріне және себебіне байланысты өзгереді. Созылмалы остеомиелитпен ауыратын кейбір адамдарда ешқандай белгілер болмайды.
Ауырсынудан басқа, жұқтырған аймақ қызаруы, жылы, ісінуі және жанасуы мүмкін. Остеомиелиттің басқа белгілеріне мыналар жатады:
- Дренаж (сары ірің).
-
Безгек.
- Тітіркену немесе летаргия.
- Шектеулі, ауырсынулы қозғалыс.
- Тәбеттің жоғалуы.
-
Төменгі арқадағы ауырсыну.
-
Жүрек айну және құсу.
- Терлеу немесе қалтырау.
Диагностика және сынақтар
Остеомиелит қалай диагноз қойылады?
Симптомдарыңызды бағалап, физикалық тексеруден өткеннен кейін дәрігеріңіз мына сынақтардың біреуін немесе бірнешеуін тапсыруы мүмкін:
- Қан сынақтары: Жалпы қан анализі (CBC) қабыну және инфекция белгілерін тексереді. Қан культурасы қандағы бактерияларды іздейді.
- Бейнелеу сынақтары: Рентген сәулелері, МРТ, КТ және УДЗ сүйектеріңіздің, бұлшықеттеріңіз бен тіндеріңіздің кескіндерін береді.
- Сүйек сканерлеу: Сүйек сканерлеуі сканерлеу кезінде инфекцияларды немесе сынықтарды анықтау үшін қауіпсіз, радиоактивті материалдың аз мөлшерін пайдаланады.
- Биопсия: Сіздің дәрігеріңіз инфекция белгілерін тексеру үшін сұйықтық, тін немесе сүйек үлгілерін алу үшін ине биопсиясын жасайды.
Басқару және емдеу
Остеомиелиттің асқынулары қандай?
Остеомиелиттің асқынуларына мыналар жатады:
- Абсцесстер: Инфекция бұлшықеттер мен жұмсақ тіндерге таралып, абсцесс тудыруы мүмкін. Бұл ірің қалталары теріңізден өтуі мүмкін. Созылмалы остеомиелитпен ауыратын адамдарда абсцесс қайталану ықтималдығы жоғары. Бұл абсцесстерді кетіру үшін емдеу тері қатерлі ісігінің қаупін аздап арттыруы мүмкін.
- Сүйек өлімі: Остеонекроз деп те аталады, егер инфекцияның ісінуі сүйекке қан ағымын тоқтатса, сүйек өлуі мүмкін. Өте сирек, бұл аяқ-қолдың жоғалуына немесе ампутацияға әкелуі мүмкін.
- Өсудің тежелуі: Өсіп келе жатқан баладағы остеомиелит сүйектердің өсуін тежейді.
Остеомиелит қалай емделеді немесе емделеді?
Сүйек инфекциясының емделуіне ұзақ уақыт кетуі мүмкін. Алғашқы белгілерді байқағаннан кейін үш-бес күн ішінде емдеуді бастасаңыз, инфекция тезірек жойылуы мүмкін.
Емдеу шараларына мыналар жатады:
- Антибиотиктер: Антибиотиктер инфекция тудыратын бактерияларды жояды. Бір немесе екі апта бойы ауруханада көктамырішілік (IV) антибиотиктерден бастап, төрт-сегіз апта бойы антибиотиктер қажет болуы мүмкін. Содан кейін бірнеше апта бойы дәрі-дәрмектерді ауызша қабылдайсыз. Созылмалы инфекциялар бірнеше ай бойы антибиотиктерді қажет етуі мүмкін.
- Саңырауқұлақтарға қарсы препараттар: Саңырауқұлақ инфекциясын емдеу үшін бірнеше ай бойы ауызша антифунгальды препараттарды қабылдау қажет болуы мүмкін.
- Инемен аспирация: Сіздің дәрігеріңіз абсцесстен сұйықтық пен іріңді кетіру үшін жұқа инені пайдаланады.
- Ауырсынуды басатындар: Нестероид емес қабынуға қарсы препараттар (NSAIDs) ауырсынуды және қабынуды емдейді.
Кейде сүйек инфекцияларын емдеу үшін хирургия қажет. Операциядан кейін сізге антибиотиктер қажет. Хирургиялық нұсқаларға мыналар жатады:
- Сүйек хирургиясы: Сіздің дәрігеріңіз жұқтырған өлі тіндер мен сүйектерді хирургиялық жолмен алып тастайды (дебридтер). Бұл процедура сүйек деформациясына әкелуі мүмкін.
- Омыртқа хирургиясы: Омыртқа остеомиелиті бар адамдарға омыртқа операциясы қажет болуы мүмкін. Бұл процедура омыртқаларды жұлынды, нервтерді және жүйке жүйеңіздің басқа бөліктерін құлатудан және зақымдаудан сақтайды.
Алдын алу
Остеомиелиттен қалай сақтануға болады?
Бактерияларды болдырмау және инфекциялардың алдын алу үшін жараларды тазалау және емдеу маңызды. Егер сізде жақында сүйек сынуы немесе операция жасалса немесе жасанды буын болса, кез келген инфекцияның алғашқы белгілерінде денсаулық сақтау провайдеріне хабарласыңыз. Бірақ көптеген жағдайларда остеомиелиттің алдын алу үшін ештеңе істей алмайсыз.
Болжам / Болжам
Остеомиелитпен ауыратын адамдар үшін болжам (болжам) қандай?
Остеомиелитпен ауыратын адамдардың көпшілігі емдеу арқылы қалпына келеді. Сіздің болжамыңыз инфекцияны ертерек ұстап, емдеуді бастасаңыз жақсырақ болады. Емделмеген немесе созылмалы инфекциялар сүйектерді, бұлшықеттерді және тіндерді тұрақты зақымдауы мүмкін.
Бірге тұру
Дәрігерді қашан шақыруым керек?
Егер сізде сүйек инфекциясы қаупі бар болса және тәжірибеңіз болса, денсаулық сақтау провайдеріне хабарласыңыз:
- Демалу немесе ауырсынуды басатын құралдармен жақсармайтын арқа ауруы.
- Инфекция белгілері, мысалы, қызба және сары түсті бөліністер (іріңді).
- Қозғалысты қиындататын ауырсыну.
Дәрігерге қандай сұрақтар қоюым керек?
Сіз медициналық қызмет көрсетушіден сұрағыңыз келуі мүмкін:
- Неліктен мен остеомиелитпен ауырдым?
- Менде остеомиелиттің қандай түрі бар?
- Остеомиелиттің осы түрін емдеудің ең жақсы әдісі қандай?
- Емдеу қауіптері мен жанама әсерлері қандай?
- Остеомиелиттің қайталануын қалай болдырмауға болады?
- Емдеуден кейін маған кейінгі күтімнің қандай түрі қажет?
- Мен асқынулардың белгілеріне назар аударуым керек пе?
Остеомиелит – шұғыл емдеуді қажет ететін ауыр ауру. Сүйек инфекцияларының көпшілігі антибиотиктерді қабылдағанда жоғалады. Өзіңізді жақсы сезінсеңіз де, барлық тағайындалған дәрі-дәрмектерді қабылдауды ұмытпаңыз. Дәрі-дәрмектерді тым ерте тоқтату инфекцияның қайта оралуына мүмкіндік береді. Егер сізде остеомиелит қаупі бар болса, дәрігерге инфекцияның ескерту белгілері туралы сөйлесіңіз, осылайша сіз қашан жедел медициналық көмекке жүгіну керектігін білесіз.
