Шолу
Нейрогенді қуық дегеніміз не?
Неврологиялық (жүйке жүйесі) жағдайлар қуыққа әсер еткенде, оны нейрогендік көпіршік деп атайды. Нейрогенді қуықпен байланысты қуықты бақылау проблемаларының екі негізгі түрі бар. Зақымданған нервтерге және зақымдану сипатына байланысты қуық шамадан тыс белсенді (спастикалық немесе гиперрефлексивті) немесе белсенді емес (бояу немесе гипотоникалық) болады.
Қуық дегеніміз не?
Қуық жамбас немесе іштің төменгі бөлігінде орналасқан қуыс мүше. Қуықтың екі маңызды қызметі бар:
- Ол зәрді сақтайды.
- Ол жұлын мен мидағы күрделі байланыс тізбегі арқылы денеден зәрді шығарады.
Зәр шығаруды ұстамау адам зәр шығаруды басқара алмаған кезде пайда болады. Егер қуық толық босатыла алмаса немесе адам ванна бөлмесіне жеткенге дейін өзін боса бастаса (шамадан тыс белсенді қуық деп аталатын жағдай) зәрді сақтау проблема болуы мүмкін. Несеп шығаруды бақылайтын сфинктер жұмыс істемесе (стрессті ұстамау) немесе қуықтың спазмы адам дәретханаға жеткенге дейін қуықтың кішірейіп кетуіне әкеліп соқтыратын болса (шаптық зәрді ұстамау) ағып кету мүмкін.
Симптомдары мен себептері
Нейрогенді қуық неден туындайды?
Нейрогенді қуық туа біткен болуы мүмкін (туған кезде болады). Нейрогенді қуық тудыруы мүмкін туа біткен ақауларға мыналар жатады:
- Жұлынның бифидасы (миеломенингоцеле): Бұл бұзылыс жүктіліктің бірінші айында ұрықтың омыртқасы толық дамымаған кезде пайда болады. Миеломенингоцелемен туылған нәрестелерде қуықтың жұмысына әсер ететін сал немесе әлсіздік жиі кездеседі.
- Сакральды агенез: Бұл омыртқаның төменгі бөліктерінің жоқ болатын жағдайы.
- Церебральды сал ауруы: Церебральды сал ауруы – адамның дене қозғалысы мен қалпын бақылау қабілетін әлсірететін созылмалы (ұзақ мерзімді) бұзылулар тобы. Бұл бұзылулар мидың қозғалтқыш аймақтарының зақымдануынан туындайды. Церебральды сал ауруын тудыратын мәселе нәресте әлі құрсақта болған кезде немесе туылғаннан кейін пайда болуы мүмкін. Церебральды сал ауруы баланың өмірінің бірінші жылында әрдайым табылмайды.
Түрлі медициналық жағдайлар неврогенді қуықтың тудыруы мүмкін, соның ішінде:
- Инсульт
- Паркинсон ауруы
- Көп склероз
- Жұлынның жарақаттары
- Омыртқаға жасалған операциялар
- Эректильді дисфункция
- Жарақат/ жазатайым оқиғалар
- Орталық жүйке жүйесінің ісіктері
- Ауыр металдармен улану
Нейрогенді қуықтың белгілері қандай?
Нейрогендік қуықтың ең жиі кездесетін симптомы зәр шығаруды бақылай алмау болып табылады. Басқа белгілерге мыналар жатады:
- Әлсіз немесе ағып жатқан зәр ағыны
- Жиі зәр шығару (күніне сегіз немесе одан да көп рет зәр шығару)
- Шұғылдық (сезім немесе дереу зәр шығару қажеттілігі)
- Зәр шығарудың ауыруы, бұл зәр шығару жолдарының инфекциясы болуы мүмкін
Диагностика және сынақтар
Нейрогенді қуық қалай диагноз қойылады?
Дәрігер емтихан тапсырады және нейрогенді қуықты диагностикалау үшін жүйке жүйесі мен қуықтың бірнеше сынақтарын тағайындай алады: Оларға мыналар жатады:
- Уродинамикалық зерттеулер: Бұл қуықтың функционалдық сынақтары қуықтың қанша зәр ұстай алатынын, қуық ішіндегі қысымды, несептің қаншалықты жақсы ағып жатқанын және ол толған кезде қуықтың қаншалықты жақсы босайтынын өлшейді. Дененің сол бөліктеріндегі бұлшықеттер мен нервтердің дұрыс жұмыс істеп тұрғанын білу үшін уретраның (зәр өтетін түтік) немесе тік ішектің жанындағы теріге арнайы сенсорларды қоюға болады.
- Цистоскопия: Дәрігер бұл процедураны шағын телескоптың (цистоскоптың) көмегімен қуық пен уретраның ішкі бөлігін тексеру үшін орындауы мүмкін.
- рентген сәулелері
- Компьютерлік томография (КТ)
- Магнитті резонансты бейнелеу (МРТ)
Басқару және емдеу
Нейрогенді қуық қалай емделеді?
Нейрогенді қуықтың негізгі емдері мыналар:
- Таза аралық катетеризация (CIC): Катетер – несеп шығару үшін несеп шығару өзегі арқылы және қуыққа енгізуге болатын жұқа, икемді түтіктер.
- Есірткілер: Қуықтың жұмысын жақсарту үшін дәрілер тағайындалады. Нейрогенді көпіршікке арналған арнайы дәрі-дәрмектер қуықтың шамадан тыс белсенді болуына (зәрді ұстай алмайсыз, жиі зәр шығаруға деген ынтаңызды сезінесіз) немесе жеткіліксіз белсенділікке (сіз қуық толы болған кезде де зәрді босатпайсыз) немесе екеуіне де байланысты.
- Ботулинум А токсинінің инъекциялары (Ботокс®): Дәрігер қуық немесе зәр шығару сфинктеріне ботокс енгізеді.
- Қуықты үлкейту (көбейту цистопластикасы): Бұл ішектің сегменттері (сигма тәрізді ішек) алынып, қуық қабырғаларына бекітілетін операция. Бұл қуықтың ішкі қысымын төмендетеді және оның зәрді сақтау қабілетін арттырады.
- Ілеальды өткізгіш: Жіңішке ішектің бір бөлігі зәр стомасын жасау үшін қолданылады. Бұл стома дененің сыртына бекітілген сөмкеге ағып кетеді.
- Өмір салтын өзгерту: Бұл қуықты тітіркендіретін кейбір тағамдарды немесе сусындарды қабылдамауды қамтуы мүмкін. Оларға кофе, газдалған сусындар, ащы тағамдар және цитрус жемістері сияқты кейбір кофеинді сусындар кіреді. Салмақты жоғалту қуықтағы стрессті жеңілдетеді. Кешіктірілген қуыс деп аталатын мінез-құлық емі кейбір адамдарға зәрді бақылауға көмектесуі мүмкін.
Сіңіретін іш киімдер, жастықшалар, труси қалқандары, труси астарлары және ересектерге арналған жаялықтар теріні және киімді қорғай отырып, ылғал мен иістің алдын алуға көмектеседі. Төсек төсеніштері жаймалар мен матрацтарды қорғай алады.
Ресурстар
Біздің тегін емдеу жөніндегі нұсқаулықты жүктеп алыңыз
- Өтпелі урология
