Коронарлық артерия ауруы – біздің елімізде жүрек ауруының ең көп таралған түрі. Бұл ауруды кейде жүректің ишемиялық ауруы немесе жүректің ишемиялық ауруы деп атайды.
Бұл мақалада дәрігерлер коронарлық артерия ауруын қалай анықтайтынын және диагнозға дайындалу үшін не істеу керектігін білесіз.
Кейбір адамдар үшін коронарлық артерия ауруының алғашқы белгісі инфаркт болып табылады. Коронарлық артерия ауруы жүрекке (коронарлық артериялар деп аталады) және дененің басқа бөліктеріне қан беретін артериялардың қабырғаларында бляшек пайда болуынан пайда болады.
Бляшек артериядағы холестерин мен басқа заттардың шөгінділерінен тұрады. Бляшек жиналуы уақыт өткен сайын артериялардың ішкі бөлігінің тарылуына әкеліп соғады, бұл қан ағымын ішінара немесе толығымен жабуы мүмкін. Бұл процесс атеросклероз деп аталады.
Коронарлық артерия ауруының белгілері
Ангина немесе кеудедегі ауырсыну және ыңғайсыздық – коронарлық артерия ауруының ең көп тараған симптомы. Стенокардия тамырларда тым көп тақта пайда болып, олардың тарылуына әкелуі мүмкін. Тар тамырлар кеуде қуысының ауырсынуын тудыруы мүмкін, себебі олар сіздің жүрек бұлшықетіңізге және бүкіл денеңізге қан ағынын жабады.
Көптеген адамдар үшін олардың коронарлық артерия ауруы туралы алғашқы белгі – бұл жүрек соғысы. Жүрек шабуылының белгілері жатады
- Кеудедегі ауырсыну немесе ыңғайсыздық (стенокардия)
- Әлсіздік, жеңілдік, жүрек айну немесе суық тер
- Қолдарда немесе иықта ауырсыну немесе ыңғайсыздық
- Ентігу
Уақыт өте келе коронарлық артерия ауруы жүрек бұлшықетін әлсіретуі мүмкін. Бұл процесс жүрек жеткіліксіздігіне әкелуі мүмкін, бұл жүрек қан ағынын қажетті жолмен айдай алмайтын жағдай.
Коронарлық артерия ауруының диагностикасы
Дәрігер сіздің анамнезіңізге қатысты сұрақтар қояды, физикалық тексеруден өткізеді және әдеттегі қан анализін тағайындайды. Дәрігер бір немесе бірнеше диагностикалық тестілерді ұсына алады, соның ішінде:
- Электрокардиограмма (ЭКГ). Электрокардиограмма сіздің жүрегіңізде жүрген кезде электр сигналдарын тіркейді. ЭКГ көбінесе алдыңғы инфаркттың немесе аяқталуының дәлелі болуы мүмкін.
- Эхокардиограмма. Эхокардиограмма жүректің кескіндерін жасау үшін дыбыстық толқындарды қолданады. Эхокардиограмма кезінде дәрігер жүрек қабырғасының барлық бөліктері сіздің жүрегіңіздің насостық белсенділігіне қалыпты түрде үлес қосып жатқанын анықтай алады. Әлсіз қозғалатын бөліктер инфаркт кезінде зақымдануы немесе аз мөлшерде оттегі алуы мүмкін. Бұл коронарлық артерия ауруының немесе басқа жағдайлардың белгісі болуы мүмкін.
- Жаттығу кезінде сынақ жасаңыз. Егер сіздің белгілеріңіз бен симптомдарыңыз жаттығу кезінде жиі кездесетін болса, дәрігер сізге ЭКГ кезінде жүгіру жолында жүруді немесе қозғалмайтын велосипедпен жүруді сұрауы мүмкін. Кейде, осы жаттығуларды орындау барысында эхокардиограмма жасалады. Кейбір жағдайларда жаттығудың орнына жүрегіңді қоздыратын дәрілерді қолдануға болады.
- Сіз жаттығу жасағанда ядролық сынақ. Бұл тест жаттығу жасаған кездегі тестке ұқсас, бірақ ЭКГ жазбаларына суреттер қосады. Бұл тест жүрек бұлшықетіне тыныштықта және күш түскенде қан ағынын өлшейді. Сіздің қаныңызға трассер енгізіледі, ал арнайы камералар сіздің жүрегіңізде аз қан алатын аймақтарды анықтай алады.
- Жүректің катетеризациясы және ангиограммасы. Жүрек катетеризациясы кезінде дәрігер катетерді артерияға немесе тамырға шап, мойын немесе қолыңызға және жүрегіңізге дейін ақырын енгізеді. Рентген сәулелері катетерді дұрыс орынға бағыттау үшін қолданылады. Кейде, катетер арқылы бояу енгізіледі. Бояу қан тамырларының кескіндерде жақсы көрінуіне көмектеседі және қандай-да бір бітелулерді көрсетеді. Егер емдеуді қажет ететін бітелу болса, шарды катетер арқылы итеріп, үрлеп, коронарлық артериядағы қан ағымын жақсартуға болады. Торлы түтік (стент) әдетте кеңейтілген артерияны ашық ұстау үшін қолданылады.
- Жүректің компьютерлік томографиясы. Жүректің компьютерлік томографиясы дәрігерге тамырларыңыздағы тамырларды тарылтуы мүмкін кальций шөгінділерін көруге көмектеседі. Егер кальцийдің едәуір мөлшері табылса, коронарлық артерия ауруы мүмкін. КТ кезінде тамыр ішіне енгізілетін контрастты бояуды алатын КТ коронарлық ангиографиясы сіздің жүрек артерияңыздың егжей-тегжейлі бейнелерін жасай алады.
Дәрігерге жазылуға дайындық
Егер сізде коронарлық артерия ауруының белгілері немесе қауіп факторлары бар екенін білсеңіз, сіз алғашқы медициналық көмек дәрігеріне барасыз. Ақыр соңында, сіз жүрек маманына (кардиологқа) жіберілуіңіз мүмкін.
Сізді қабылдауға дайындалуға және дәрігердің не сұрайтынын білуге көмектесетін бірнеше ақпарат.
- Кез-келген жазылуға дейінгі шектеулер туралы біліңіз. Кездесу кезінде дәрігерден диетаны шектеу сияқты алдын-ала қажет нәрсе бар-жоғын сұраңыз. Мысалы, кейбір сынақтар үшін алдын-ала ораза ұстау қажет болуы мүмкін.
- Кез-келген симптомды жазыңыз, соның ішінде коронарлық артерия ауруымен байланысты емес көрінуі мүмкін.
- Өзіңіздің негізгі медициналық ақпаратыңызды жазыңыз, диагноз қойылған басқа жағдайлар, барлық дәрі-дәрмектер мен қоспалар және жүрек ауруының отбасылық тарихы.
- Отбасы мүшесін немесе досыңызды табыңыз кездесуге кім сізбен бірге келе алады. Сізбен бірге жүрген адам дәрігердің айтқанын есте сақтай алады.
- Сұрақтар тізімін жазып алыңыз дәрігерден сұрау.
Дәрігерге алғашқы кездесу кезінде қоятын сұрақтарға мыналар кіреді:
- Менің белгілерім мен белгілерімнің пайда болу себептері қандай?
- Маған қандай сынақтар қажет?
- Мен маманға баруым керек пе?
- Кезекті кездесуді күткен кезде шектеулерді сақтауым керек пе?
- Жедел телефон нөміріне қандай жедел белгілер мен белгілер қоңырау шалуы керек?
Сізге кардиологқа жолдама беру туралы сұрақтарға мыналар жатады:
- Менің диагнозым қандай?
- Осы жағдайдың ұзақ мерзімді асқыну қаупі қандай?
- Сіз қандай емдеу әдісін ұсынасыз?
- Егер сіз дәрі-дәрмектерге кеңес берсеңіз, оның қандай жанама әсерлері болуы мүмкін?
- Мен хирургияға үміткермін бе? Неге?
- Диета мен өмір салтына қандай өзгерістер енгізуім керек?
- Мен қандай шектеулерді сақтауым керек?
- Кейінгі кездесулерде мені қаншалықты жиі көресіз?
- Менде осы басқа денсаулық проблемалары бар. Мен осы мәселелерді қалай жақсы басқара аламын?
Сіздің жағдайыңыз туралы қосымша сұрақтар қоюдан тартынбаңыз.
Сіздің дәрігеріңіз не сұрауы мүмкін
Жүрекке байланысты белгілер мен белгілерді зерттейтін дәрігер немесе кардиолог келесі сұрақтарды қоя алады:
- Сіздің қандай белгілеріңіз бар?
- Сізде симптомдар қашан басталды?
- Уақыт өте келе сіздің белгілеріңіз күшейе түсті ме?
- Сізде кеудеде ауырсыну бар ма немесе тыныс алуда қиындық бар ма?
- Жаттығу немесе физикалық күш салу сіздің симптомдарыңызды нашарлата ма?
- Отбасыңыздағы жүрек проблемалары туралы білесіз бе?
- Сізге басқа денсаулық жағдайлары диагнозы қойылды ма?
- Сіз қандай дәрі ішіп жатырсыз?
- Сіз сәулелік терапиямен емделдіңіз бе?
- Сіз әдеттегі аптада қанша жаттығасыз?
- Сіздің күнделікті диетаңыз қандай?
- Сіз темекі шегесіз бе? Сіз қанша шекесіз?
- Сіз алкоголь ішесіз бе? Сіз қанша ішесіз?
.